Ukazanie historii wielkich rodów arystokratycznych Polski i Litwy w okresie zmieniających się uwarunkowań społeczno-politycznych od XVI do XX wieku to główny cel Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, która odbędzie się we wrześniu w Tarnobrzegu (Podkarpackie).
Konferencja „Wielkie Rody na ziemiach polsko-litewskich XVI-XX w. Rozkwit–działalność–upadek–tradycja i pamięć” zostanie zorganizowana z okazji 25-lecia Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega. Odbędzie się ona w dniach od 8 do 10 września br.
„Chcemy popatrzeć na dzieje tej grupy społecznej poprzez pryzmat jej dokonań w wielu wymiarach, również gospodarczych i kulturalnych. Zachodzi również potrzeba pokazania dziedzictwa jakie pozostało po arystokracji w odniesieniu do pamięci historycznej” – wyjaśnił dyrektor tarnobrzeskiego muzeum i przewodniczący komitetu naukowego konferencji Tadeusz Zych.
Pokłosiem konferencji ma być publikacja książkowa, w której znajdą się wszystkie wygłoszone referaty i wykłady oraz wnioski z dyskusji.
Zych nie wykluczył, że w czasie konferencji pojawią się pomysły na różne projekty, czy inicjatywy dotyczące np. szerzenia wiadomości o wielkich rodach arystokratycznych, czy przypominania ich dokonań, które później będą realizowane.
Podczas konferencji zostaną przedstawione rody m.in. Radziwiłłów, Załuskich herbu Junosza, Zamoyskich, Leszczyńskich, Czapskich herbu Leliwa, Lubomirskich, Potockich, Matuszewiczów herbu Łabędź, Tarnowskich, Ossolińskich, Sobieskich.
Wśród tematów omawianych na konferencji będą m.in. „Dzieje Radziwiłłów w perspektywie rodzinnej”, które przybliży książę Maciej Radziwiłł. W programie znajdą się też „Najstarsze rody ziemi sandomierskiej”, „Ostatnia generacja książąt Holsztańskich herbu Hippocentaurus w elitach władz Wielkiego Księstwa Litewskiego końca XV i XVI wieku”, „Załuscy herbu Junosza w XVII wieku. Geneza potęgi rodu w kolejnym stuleciu”, „Pamięć kresowych rodów Radziwiłłów, Pociejów i Sołtanów w pomorskim Waplewie Wielkim hrabiów Sierakowskich, niegdyś i obecnie” „Przedstawiciele wielkich rodów w armii Królestwa Polskiego (1815–1830)”, „Polityczna, społeczna i kulturowa rola Tarnowskich z Dzikowa”, czy „Litewska magnateria a Napoleon w 1812 roku”.
Wstęp na wszystkie panele w ramach konferencji będzie wolny.
Konferencja odbędzie się w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega, dawnym pałacu hrabiów Tarnowskich w Dzikowie (obecnie dzielnicy miasta).
Prelegentami konferencji oraz prowadzącymi sesje naukowe będą naukowcy z uniwersytetów m.in. w Olsztynie, w Katowicach, Rzeszowie, Toruniu, Poznaniu, UJ w Krakowie, Polskiej Akademii Umiejętności z Krakowa, Fundacji Kossakowskich w Warszawie, Archiwum UJ w Krakowie, Zamku Królewskiego w Warszawie czy Instytutu Historii Litwy. Będą też przedstawiciele rodów magnackich, w tym Radziwiłłów, Tarnowskich, Matuszewiczów.
Oprócz wykładów i sesji naukowych w programie konferencji znajdą się też wyjazdy do miejscowości związanych z rodami magnackimi. Uczestnicy zwiedzą m.in. zamek w Baranowie Sandomierskim, pałac Tarnowskich w Dzikowie, klasztor cysterski w Koprzywnicy, kolegiatę, kościół, synagogę i rynek w Klimontowie czy zamek Ujeździe.
Organizatorami konferencji są: Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega, zakład historii XIX wieku Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego i Związek Rodu Tarnowskich.