Ciekawostki, Nauka i technologie, Nauka w Polsce, Technologie, Wideo

Jak działa skaner 3D?

Fot. Flickr, Aaron Parecki

Wypowiedź: Kajetan Terlecki z firmy Geopryzmat.

Most Łazienkowski, Pałac w Wilanowie i Kościół św. Anny – te wszystkie obiekty zostały dokładnie przeskanowane przy użyciu skanerów 3D. Urządzenia coraz częściej są wykorzystywane w architekturze, inżynierii budownictwie, ale także mogą być przydatne również podczas dokumentowania wypadków drogowych czy zbierania danych z pogorzelisk.

– Skaner 3D pozwala nam precyzyjnie ocenić odległość do skanowanego obiektu i całościowo pokazać jego wygląd. Najczęściej będą je wykorzystywały firmy przy dużych projektach infrastrukturalnych np. budowie mostów, hal fabrycznych lub wieżowców. Natomiast popularne jest także wykorzystywanie skanerów w archiwizowaniu przeszłości – mówi Kajetan Terlecki z firmy Geopryzmat.

Praca skanerów może być wykorzystany przy inwentaryzacji zabytków – bogatych fasad budynków czy wnętrz kościołów, jak również skomplikowanych obiektów inżynieryjnych. Skan najcenniejszych zabytków pozwala na zachowanie informacji o nich po wsze czasy, by np. w razie pożaru z łatwością można było odtworzyć najmniejszy detal spalonego zabytku.

– Też zastosowanie skaningu polega na odtworzeniu już starych niedostępnych część. Jeżeli mamy cześć, której nam brakuje w starej maszynie to możemy ją zeskanować i w prosty sposób odtworzyć – dodaje Kajetan Terlecki.

Skanery 3D mogą też wiele więcej. W połączeniu z technologią GPS z łatwością możemy tworzyć skany wykonywane z ruchomych pojazdów. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby już jednym przejazdem zeskanować całą ulicę, np. zakopiańskie Krupówki, ze wszystkimi detalami w nieosiągalnym dotąd czasie kilkudziesięciu minut.

Ruch uliczny, zmienne warunki pogodowe, zanieczyszczenie powietrza i różnego rodzaju remonty nie ułatwiają życia wiekowym budowlom. Mikroruchy i przesunięcia pozycji mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu zabytkowych konstrukcji. Z pomocą przychodzi nowoczesna technologia – skanowanie 3D pozwalające tworzyć trójwymiarowe plany i modele, umożliwiając w ten sposób analizę wszystkich czynników wpływających na stan zabytków.

– Skanowanie budynków, przygotowywanie ich wirtualnych planów i analiza kondycji przyczynia się do uratowania zabytków. Niekiedy może być to jedyne wyjście z sytuacji, kiedy wszystkie inne metody analiz zawiodły – mówi Kajetan Terlecki.

Z technologii skanowania laserowego w celu „zabezpieczania budowli” skorzystano m.in. w przypadku kościoła św. Anny w Warszawie. Stabilność zabytkowej świątyni była zagrożona z powodu osuwającej się skarpy, która przyczyniła się do powstania pęknięć w ścianach. Obraz 3D wraz z precyzyjną geolokalizacją umożliwił identyfikację wszystkich uszkodzeń murów, a tym samym zaplanowanie koniecznych prac konserwatorskich, które bez wykorzystania danych pochodzących ze skanowania 3D byłyby niemożliwe do pozyskania.

Na bieżąco skanuje się również budowle zabytkowego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Drewniane baraki oraz miejsca kaźni setek tysięcy przebywających w Oświęcimiu więźniów rokrocznie trafiają na zdigitalizowane plany powstające właśnie dzięki skanerom 3D. Wykonuje się je z podobnego powodu jak w przypadku kościoła św. Anny. Chodzi o sporządzenie dokumentacji, która pozwalałaby na analizę stanu budynków znajdujących się na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego.

W ramach użycia skanerów w pałacu-muzeum w Wilanowie wykonano przestrzenną dokumentację 3D wybranych obiektów: 18 antycznych waz greckich, 32 rzeźb biskwitowych, 4 ogrodowych waz piaskowcowych oraz sarkofagu poświęconego Stanisławowi Kostce Potockiemu. Przeprowadzone zostały także pomiary powierzchni wszystkich ścian i sufitu Gabinetu Chińskiego Króla (ponad 90 m2 zmierzonych z dokładnością 100 punktów pomiarowych na mm2). Do realizacji opisanych zadań wykorzystano najbardziej zaawansowane technologie pomiarowe, w tym sterowane komputerowo roboty przemysłowe zmieniające położenie skanera oraz głowice pomiarowe umożliwiające skanowanie z dokładnością do 2500 punktów na mm2.